Wyszukiwanie
Szukaj...
Przekaż darowiznę
Odwiedź Szymonka i Dawidka
List do Rzecznika Praw Pacjenta dot.nowelizacji ustawy o chorobach zakaźnych
26.07.2012
Biuro Rzecznika Praw Pacjenta
al. Zjednoczenia 25
01-829 Warszawa
Szanowni Państwo,
Sejm i Senat przyjęły ustawę o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz ustawę o Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
W toku prac parlamentarnych, pomimo wielu apeli środowisk naukowych i rodzicielskich oraz organizacji pozarządowych nie doszło do merytorycznej publicznej debaty na temat konsekwencji proponowanych zmian. W efekcie, niemal w ciszy komisji sejmowych, pod pretekstem „ujednoliceń i dopasowania” przyjęto ustawę, która fundamentalnie zmieni obraz szczepień w Polsce.
Metoda prawna wybrana przez zwolenników ustawy (głównymi jej beneficjentami są korporacje medyczne – producenci szczepionek) budzi zasadnicze zastrzeżenia. Uniemożliwiła bowiem poznanie przez opinię publiczną nowych propozycji, które wprowadzają m.in. obligatoryjne szczepienia dorosłych Polaków. Tej i podobnej rangi zmiany wprowadzono niemalże po kryjomu, pod płaszczykiem nieistotnych nowelizacji. Istnieją również obawy konstytucjonalistów, że wprowadzane zmiany mogą naruszą konstytucje gwarancje wolności obywateli.
Zwróciliśmy się z apelem do Prezydenta, aby umożliwiając publiczną debatę stworzył szansę na otwartą dyskusję zwolenników tak radykalnych zmian, oraz środowisk sceptycznych wobec tych rozwiązań – zanim minie termin jej podpisania (03.08.2012 r.).
Stawką wprowadzenia tej ustawy nie jest, wbrew podawanym argumentom jej zwolenników, usprawnienie procedur państwa lub ujednolicenie przepisów, ale zdrowie milionów Polaków. Jak bowiem wiemy z nieodległej przeszłości, korporacje farmaceutyczne mają zdolność „przekonania” nawet rządów państw Unii Europejskiej o konieczności zakupu za setki milionów Euro ryzykownych szczepionek.
Wierzymy też, że otwarta debata pozwoli Prezydentowi wyrobić sobie lepszą ocenę zasadności podpisania tej nowelizacji. Mamy bowiem przekonanie, że interes zdrowotny Polaków oraz poszanowanie konstytucyjnej gwarancji wolności uzasadniają odrzucenie tej nowelizacji lub skierowania jej do Trybunału Konstytucyjnego.
W związku z zastrzeżeniami do ww. ustawy prosimy Państwa o szybką interwencję, ponieważ istnieje podejrzenie jej niezgodności z prawami pacjenta oraz wystąpienie z wnioskiem o jej zmianę do odpowiednich organów.
Prosimy również o informację w jakim zakresie w ww. sprawie możemy liczyć na Państwa pomoc w odniesieniu do kompetencji wymienionych na Państwa stronie internetowej:
Do zakresu działania Rzecznika należy:
- prowadzenie postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów;
- w sprawach cywilnych wykonywanie zadań określonych w art. 55;
- opracowywanie i przedkładanie Radzie Ministrów projektów aktów prawnych dotyczących ochrony praw pacjenta;
- występowanie do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę aktów prawnych w zakresie ochrony praw pacjenta;
- opracowywanie i wydawanie publikacji oraz programów edukacyjnych popularyzujących wiedzę o ochronie praw pacjenta;
- współpraca z organami władzy publicznej w celu zapewnienia pacjentom przestrzegania ich praw, w szczególności z ministrem właściwym do spraw zdrowia;
- przedstawianie właściwym organom władzy publicznej, organizacjom i instytucjom oraz samorządom zawodów medycznych ocen i wniosków zmierzających do zapewnienia skutecznej ochrony praw pacjenta;
- współpraca z organizacjami pozarządowymi, społecznymi i zawodowymi, do których celów statutowych należy ochrona praw pacjenta;
- analiza skarg pacjentów w celu określenia zagrożeń i obszarów w systemie ochrony zdrowia wymagających naprawy;
- wykonywanie innych zadań określonych w przepisach prawa lub zleconych przez Prezesa Rady Ministrów.
Rzecznik może zwrócić się do Rzecznika Praw Obywatelskich lub Rzecznika Praw Dziecka o podjęcie działań z zakresu ich kompetencji.
Prosimy o konkretną odpowiedź w odniesieniu do każdego podpunktu.
W załączeniu przesyłamy podsumowanie najważniejszych zastrzeżeń wobec nowelizacji.
Z wyrazami szacunku,
Prezes OSWoS "STOP NOP"
Agnieszka Wróblewicz
Załącznik nr 1
Zwracamy uwagę na istotne i kontrowersyjne zmiany proponowane w ww. projekcie:
1. Zmiana definicji choroby zakaźnej na potrzeby inspekcji sanitarnej, co budzi obawy rozszerzenia przymusu szczepień o kolejne szczepionki i daje możliwość ogłoszenia epidemii z błahych powodów, a co z tym się wiąże nałożenie przymusu szczepień na wszystkich obywateli (art. 2 ust. 2). Może to dotyczyć chorób spoza rozporządzenia Ministerstwa Zdrowia i Rady Ministrów.
2. Określenie obowiązku szczepień ochronnych w art. 5 w sposób ogólny, przenosząc go na wszystkich obywateli, a nie tylko dzieci. Intencją tej zmiany jest połączenie przepisów dotyczących stanu epidemii z przepisami ogólnym (art. 5, po nowelizacji w rozdziale 1 „Przepisy Ogólne”, z art. 46 znajdującego się w rozdziale 8 „Zasady postępowania w razie stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii”).
3. Rezygnacja z refundacji kosztów zgłoszenia niepożądanych odczynów poszczepiennych przez lekarzy (uchylenie art. 21 ust. 9), co jeszcze bardziej pogorszy i tak wadliwy monitoring tych odczynów w naszym kraju.
4. Próba zmonopolizowania i ograniczenia dostępu do informacji o zakażeniach, chorobach zakaźnych i niepożądanych odczynach poszczepiennych poprzez ograniczenie ich rejestracji do systemu Sentinel. Jednocześnie rezygnuje się z przechowywania w przychodniach i szpitalach dokumentacji dotyczącej zgłoszonych Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych. To uniemożliwi dochodzenie roszczeń osobom poszkodowanym przez szczepienia, pozbawiając ich dostępu do indywidualnej dokumentacji zawierającej dowody niezbędne do przedstawienia w sądzie. Projektowany jest płatny dostęp do systemu Sentinel, wyłącznie dla niektórych instytucji i po wcześniejszym podpisaniu umowy. Nie przewiduje się dostępu organizacji reprezentujących interesy pacjentów ani dostępu osób indywidualnych do swoich danych. Jednak nawet płatny dostęp może być ograniczony, gdyż GIS przewiduje rozpatrzenie podania z możliwością odmowy, której przyczyny nie są w projekcie ustawy w żaden sposób określone (art. 29a).
5. Kontrowersyjny temat przymusu bezpośredniego wykonywanego przez pracowników medycznych pod nadzorem lekarza (art. 36 ust.2).
6. Zniesienie uprawnień Ministerstwa Zdrowia do określania standardów pracy inspekcji sanitarnej oraz wydawania rozporządzeń dotyczących formalnych procedur jej działania. Rezygnuje się również z brania pod uwagę praw Unii Europejskiej, Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych oraz zachowania słusznych interesów podmiotów kontrolowanych.
7. Rozszerzenie uprawnień Inspekcji Sanitarnej o nadzór nad realizacją obowiązków przez obywateli. Nadzór ten ma dotyczyć obowiązków zawartych w art. 5 i obejmować również obowiązkowe poddawanie się szczepieniom (bez określenia jakim) oraz obowiązkowe profilaktyczne przyjmowanie leków (bez określenia o jakie leki chodzi). Obowiązki te mają dotyczyć wszystkich osób przebywających na terytorium RP, również osób zdrowych, nie wymagających pomocy lekarskiej.
8. Brak regulacji odnośnie odszkodowań za powikłania poszczepienne występujące po szczepieniach, których obowiązek nakłada ustawa. Brak regulacji odnośnie odszkodowań za działania niepożądane leków profilaktycznie i obowiązkowo przyjmowanych przez zdrowe osoby.
Nadmieniamy, że większość krajów europejskich pozostawia wolny wybór obywatelom, a obowiązek, a nawet przymus dotyczy głównie krajów byłego bloku wschodniego i wynika z anachronicznych przepisów. Obecnie obowiązujące przepisy są niejasne i prowadzą do błędnych interpretacji, a wszelki przymus w tej kwestii stoi w jawnej sprzeczności z Konstytucją RP, prawem europejskim, Europejską Konwencją o Ochronie Praw i Godności Istoty Ludzkiej wobec Zastosowań Biologii i Medycyny i prawem pacjenta do świadomej odmowy albo zgody na zabieg medyczny, jak również Traktatem Lizbońskim (Art. 6) oraz Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej (Rozdział I, Art. 3, pkt 2).
Załącznik nr 2
Porównanie nowelizowanych zapisów ustawy:
TAK dla szczepień. NIE dla obowiązku i przymusu szczepień. Zestawienie niepokojących zmian w ustawie o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (druk senacki nr 141, druki sejmowe nr 293 i 416).